Cookie Instellingen

Om Topfund.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Lees hier meer over Privacy & cookies.

Alle cookies accepteren
sluiten
"Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral"
Portret Hein Praats
Een column door
Hein Praats

"Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral"

Datum:
10/12/2019
(Kurt Weill en Bertolt Brecht, Die Dreigroschenoper, 1928)Maatschappelijk verantwoord beleggen is hot. Alleen al tussen 2016 en 2018 groeide het duurzaam beheerd vermogen wereldwijd met meer dan 30%. Vorig jaar werd daarbij de grens van $30 biljoen overschreden. In de VS wordt naar schatting inmiddels een vierde van het totaal beheerd vermogen gealloceerd aan maatschappelijk verantwoorde beleggingsfondsen.

De US SIF Foundation definieert duurzaam beleggen als een beleggingsdiscipline die ESG-criteria in overweging neemt om op lange termijn een concurrerend financieel rendement en positieve maatschappelijke impact te genereren. ESG staat daarbij voor Environment, Social & Governance, waarbij de omgang met de planeet (flora en fauna) en medemens, waaronder werknemers, alsook de manier waarop een onderneming wordt bestuurd, dé factoren zijn op basis waarvan bedrijven worden geselecteerd in een duurzame beleggingsportefeuille.

Gebrek aan diversificatie

De hamvraag is of beleggen vanuit een ideaal en morele opvatting wel genoeg rendement oplevert of de kans daarop juist niet te zeer beperkt. Moeten we bijvoorbeeld China als land maar helemaal mijden, in verband met de schending van de mensenrechten? Of Rusland, als een van de grootste milieuvervuilers? Wanneer we daarnaast nog ook grote delen van de opkomende markten links laten liggen, omdat corruptie en kinderarbeid er welig tieren, dan wordt het alles bij elkaar wel heel lastig om de beleggingsrisico’s voldoende te spreiden en diversifiëren.

Gemiste kansen

Door een ethische voorkeur in een beleggingsstrategie te stoppen sluiten veel ESG-fondsen bepaalde bedrijfstakken, zoals tabaksfabrikanten, gokondernemingen en producenten van alcohol, in ieder geval bij voorbaat steeds vaker uit. Maar ondanks dat iedereen weet dat roken, gokken en drinken verslavend werken en schadelijk zijn voor de gezondheid, wordt het nog altijd alom gedaan, waardoor dergelijke ‘demonische’ bedrijven ook nog altijd uitstekend presteren en hun aandelen navenant renderen. Uitsluiting op basis van een moreel kompas leidt in veel gevallen dan ook tot gemiste kansen.

Gebrek aan een kwantificeerbaar kader

Bovendien is het de vraag in hoeverre duurzaam beleggen ook echt duurzaam ís. Hoewel zonnepanelen staan voor schone energie is de visuele vervuiling van landschap en natuur velen al een doorn in het oog. Maar hoe zit het met de minder zichtbare belasting van het milieu door het energieverbruik voor de productie van solar panels en de giftige stoffen die erin zitten verwerkt?

Daarnaast ontbreekt het duurzame beleggingsstrategieën ook vaak aan een duidelijk kwantificeerbaar kader om de ESG-scores aan te toetsen. Milieueffecten als de ‘carbon footprint’ zijn daarbij misschien nog relatief eenvoudig te meten, maar bij de S van Social wordt het al een stuk lastiger; of een werknemer dagelijks fluitend, dan wel mokkend, bij zijn werkgever binnenkomt, laat zich niet gemakkelijk vertalen naar een hoger of lager aandelenrendement lijkt me.

Hogere kosten

Bovenal blijken de meningen over de rendementsbijdrage van duurzaam beleggen nog altijd erg verdeeld. Sowieso worden betrouwbare metingen, voor zover mogelijk, bemoeilijkt door een gebrek aan historische data vanwege het relatief korte bestaan van duurzame beleggingsstrategieën. Maar waar (duurzame) vermogensbeheerders het, niet geheel verwonderlijk, bijna unaniem eens zijn over hogere rendementen, blijkt uit een rapport van het Pacific Research Institute van mei dit jaar dat de rendementen van ESG-fondsen juist achterblijven bij de bredere indexfondsen. Naast de meer geconcentreerde, en dus minder gediversifieerde portefeuilles, blijken duurzame fondsen ook hogere beheerkosten met zich mee te brengen.

In dat kader bekeken doen beleggers die graag aan een betere wereld en samenleving willen bijdragen er beter aan om eerst een fonds te kiezen op basis van het beste risico-rendementsprofiel om vervolgens de opbrengst aan te kunnen wenden voor een specifiek duurzaamheiddoel. Als gezegd: eerst eten, dan de moraal…